ពេលប្រទេសមួយត្រូវបានឈ្លានពាន តើអ្នកព័ត៌មានធ្វើដូចម្តេច?

បើសិនជាប្រទេសមួយត្រូវបានប្រទេសជិតខាងរំលោភ ឬឈ្លានពាន អ្នកសារព័ត៌មានមានតួនាទីសំខាន់ណាស់ក្នុងការផ្តល់ព័ត៌មានដល់សាធារណជន ប៉ុន្តែត្រូវគោរពគោលការណ៍ដូចខាងក្រោម៖

១. ការពិត៖
• ផ្ទៀងផ្ទាត់អំពីការរំលោភ ឬឈ្លានពានទឹកដីជាមួយប្រភពដែលអាចជឿជាក់បាន (ឧ. សេចក្តីថ្លែងការណ៍ចេញពីក្រសួងការពារជាតិ ចេញពីរដ្ឋាភិបាលឬអ្នកនាំពាក្យ…)។
• ផ្តល់ទីតាំងកើតហេតុ ពេលវេលា ទំហំ (ឧ. ប៉ះទង្គិចតែចំណុចព្រំដែនមួយ ឬការរំលោភពេញលេញ) ការខូចខាត ស្លាប់ របួស ឬជនភៀសខ្លួន។
• ចៀសវាងចំណងជើងបង្កការភ័យខ្លាច (ឧ. “ការប៉ះទង្គិចត្រង់ព្រំដែនកើតឡើងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ” មិនមែន “សង្គ្រាមផ្ទុះឡើងហើយ”)។

២. ការឆ្លើយតបរបស់រដ្ឋាភិបាល៖
• ផ្តល់ព័ត៌មានដល់សាធារណជនអំពីជំហរផ្លូវការដែលកំពុងអនុវត្ត៖ ការបង្រួបបង្រួមកងទ័ព ការតវ៉ាជាផ្លូវការទៅកាន់ប្រទេសដែលរំលោភឬឈ្លានពាន ទៅកាន់តុលាការអន្តរជាតិ ការអំពាវនាវឲ្យមានការចូលរួមជួយពីអន្តរជាតិ។

៣. ចៀសវាងព័ត៌មានមិនបានផ្ទៀងផ្ទាត់ ឬព័ត៌មានស៊ីអារម្មណ៍ ៖
• កុំផ្សាយព័ត៌មានចចាមអារ៉ាមចេញពីបណ្តាញសង្គម ឬប្រភពមិនផ្លូវការដែលមិនទាន់មានការផ្ទៀងផ្ទាត់។
• ចៀសវាងបង្ហោះរូបភាពសាហាវ ឬរាយការណ៍ពីចំនួនអ្នករងគ្រោះដែលមិនទាន់មានការបញ្ជាក់ត្រឹមត្រូវដែលអាចប៉ះពាល់ដល់អារម្មណ៍សាធារណជន។

៤. ប្រើភាសាដោយមានការទទួលខុសត្រូវ៖
• កុំប្រើពាក្យបញ្ឆេះកំហឹង និងបែបប្រកាន់ពូជសាសន៍ទៅកាន់ប្រជាជននៃប្រទេសជិតខាង ព្រោះប្រជាជនអាចមិនពាក់ព័ន្ធទេ។
• ប្រើភាសាអព្យាក្រិត៖ ប្រើ “កងកម្លាំងប្រទេសជាប់ព្រំដែន” ជំនួសឲ្យ “សត្រូវ ឬពួកឈ្លានពាន” លើកលែងតែរដ្ឋាភិបាលបានហៅនិងប្រើប្រាស់រួចហើយ។

៥. គាំទ្រឯកភាពជាតិ និងសុវត្ថិភាពសាធារណៈ៖
• ចែករំលែកសេចក្តីណែនាំសុវត្ថិភាពសាធារណៈ តំបន់សុវត្ថិភាព យុទ្ធសាស្ត្រជម្លៀស លេខទំនាក់ទំនងសម្រាប់ជួយបន្ទាន់។
• អំពាវនាវឲ្យប្រជាពលរដ្ឋរក្សាភាពស្ងប់ស្ងាត់ តាមដានការណែនាំផ្លូវការ។

៦. កិច្ចខិតខំផ្នែកការទូត ៖
• ផ្តល់ព័ត៌មានពីកិច្ចខិតខំរបស់រដ្ឋាភិបាល អង្គការអន្តរជាតិ (ឧ. អាស៊ាន អង្គការសហប្រជាជាតិ) ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិតាមផ្លូវការទូត។

៧. កុំបង្ហាញព័ត៌មានដែលអាចប៉ះពាល់ដល់ប្រតិបត្តិការយោធា៖
• កុំបង្ហាញអំពីចលនាកងទ័ព ទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្រ ឬប្រតិបត្តិការណាមួយដែលកំពុងអនុវត្តនៅតាមទីកន្លែងក្បែរព្រំដែន ឬក្បែរតំបន់ប៉ះទង្គិចគ្នា។
• សហការជាមួយអាជ្ញាធរ ឬយោធាដើម្បីធានាថាការផ្សាយព័ត៌មានមិនជួយទៅដល់ភាគីអ្នករំលោភ/ឈ្លានពាន ឬប៉ះពាល់ដល់ការពារជាតិ។

៨. ផ្សាយពីប្រវត្តិទីតាំង៖
• បញ្ហាព្រំដែនក្នុងបរិបទប្រវត្តិសាស្ត្រ ព្រឹត្តិការណ៍កើតឡើងកន្លងមក យោងតាមកិច្ចព្រមព្រៀង ឬច្បាប់អន្តរជាតិ។
• ចងក្រងព្រឹត្តិការណ៍តាមលំដាប់លំដោយពេលវេលា និងពន្យល់អំពីផលប៉ះពាល់ជាលក្ខណៈភូមិសាស្ត្រ។
• សម្ភាសអ្នកជំនាញ (អ្នកវិភាគយោធា អ្នកច្បាប់អន្តរជាតិ មន្ត្រីការទូត ជំនួសឲ្យអត្ថបទដែលបញ្ចេញមតិបែបផ្ទាល់ខ្លួន។